در حالی چندی پیش نشست کمیته مشترک کمیسارای آب ایران و افغانستان برگزار شد که خبرها حکایت از آن است که توافقاتی درخصوص دریافت حقابه ایران صورت گرفته است.
به گزارش گندم خبر به نقل از عصرهامون، معاهده سال ۱۳۵۱ ما بین ایران و افغانستان می گوید دولت کابل ملزم به رهاسازی ۸۲۰ میلیون مترمکعب حقابه هامون به سوی تالاب هامون است اما طی ۱۸سالی که هامون خشک شده، ضعف دیپلماسی نتوانسته است دولت افغانستان را به رهاسازی حقابه مسلم هامون مجاب کند با این تفاسیر و در کنار وعده های مسئولین پر رنگ و لعاب مسئولین برای احیای تالاب هامون اما روزگار هامون چندان تغییری نکرده است.
امروز وضعیت تالاب هامون به قدری بحرانی است که حبیب الله دهمرده نماینده مردم زابل، با بیان اینکه حدود ۱۸ سال است زندگی مردم سیستان به سبب کنترل آب هیرمند از سوی افغانستان با مشکل و مخاطره مواجه شده است، گفت: حدود ۱۷ الی ۱۸ سال است که منطقه سیستان به صورت پیوسته با بحران خشکسالی مواجه است و متاسفانه یک اقدام ریشه‌ای برای حل معضل کم آبی و غلبه بر بحران خشکسالی در این منطقه صورت نگرفته است.
دهمرده با اشاره به عدم انعقاد قراردادی با افغانستان به منظور تعیین تکلیف آب رودخانه هیرمند، گفت: تنها قراردادی که در رابطه با تعیین تکلیف آب رودخانه هیرمند با طرف افغانستانی منعقد شده به سال ۱۳۵۰ باز می گردد که در پی بروز یک خشکسالی ۶ ماهه قراردادی میان دولت وقت کابل و رژیم طاغوت منعقد شد که البته آن قرارداد چندان منطقی نبود و به موجب آن، ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب نصیب ایران می‌شد.
نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی افزود: پس از قرارداد سال ۱۳۵۰، هیچگونه قراردای که متضمن حتی یک متر مکعب آب باشد نه پیرامون رودخانه هیرمند و نه درباره دریاچه هامون میان ایران و افغانستان منعقد نشد.
وی با اشاره به مختل شدن زندگی و معیشت مردم منطقه سیستان به سبب مشکلات مرتبط با تامین حق آبه رودخانه هیرمند، اظهار کرد: اقتصاد و معیشت مردم منطقه سیستان از سالیان دور مبتنی بر کشاورزی و دام پروری بوده است، از اینرو وقتی خشکسالی پیش می آید و یا آب رودخانه هیرمند به ایران سرازیر نمی شود، فقر نیز برای مردم سیستانی ایجاد می‌گردد.
دهمرده با بیان اینکه در سه سال اخیر حدود ۲۵ درصد مردم سیستان مهاجرت کرده و به حاشیه نشینی در دیگر شهرها روی آورده‌اند، گفت: مهاجرت مردم سیستان به شهرهای دیگر که به دلایل مرتبط با کم آبی و مشکلات اقتصادی است، هم برای مناطق مهاجرپذیر مشکل‌آفرین است و هم برای خود مردم سیستان که بسیار شریف و باعزت هستند، دردسرساز است.
با این تفاسیر اما یک مقام مسئول در وزارت نیرو با اشاره به مذاکرات ایران و افغانستان بر سر آب رودخانه‌های مرزی به ویژه هریرود گفت:به زودی با مشارکت دو کشور،رژیم حقوقی رودخانه مرزی و مشترک هریرود تعیین می‌شود.
جبار وطن فدا در جمع خبرنگاران با بیان اینکه رودخانه هیرمند از کوه‌های افغانستان از غرب کابل سرچشمه می‌گیرد وبه سمت ایران جاری می‌شود، اظهارکرد: این رودخانه یکی از رودخانه‌های تغذیه‌کننده تالاب‌های مشترک و بین‌المللی بین ایران و افغانستان است؛ این درحالی است که براساس معاهده سال ۱۳۵۱فی مابین ایران و افغانستان، توافق شده که حدود ۸۲۰ میلیون مترمکعب آب در سال از این رودخانه به سمت ایران جاری شود. علاوه بر این در چارچوب این معاهده پیش‌بینی شده که کمیته مشترکی از ۲کشور تحت عنوان کمیته مشترک کمیساران تشکیل شود و بنده به‌عنوان کمیسار آب از طرف ایران و سلطان محمود محمودی به‌عنوان کمیسار آب هیرمند از طرف افغانستان هم‌اکنون این مسئولیت را داریم.
وطن فدا درخصوص هفدهمین نشست کمیته مشترک کمیسارای آب ایران و افغانستان طی روزهای ۱۲ تا ۱۴ مهر در تهران، گفت: در این جلسه توافقاتی درخصوص دریافت حقابه ایران و اجرای کامل معاهده توافقات لازم صورت گرفت چرا که اجرای این معاهده مستلزم انجام برخی کارهای مهندسی و توافقات اجرایی است. وی افزود: نخستین جلسه کمیساران آب در سال ۱۳۸۳ برگزار شده و طی ۱۲ سال گذشته جلسات خوبی در ایران و افغانستان داشته‌ایم و تا‌کنون توانسته‌ایم تأثیرات مطلوبی از این همکاری‌ها به‌دست بیاوریم.
مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو درخصوص سایر رودخانه‌هایی که از افغانستان به سمت هامون‌ها جریان دارد، اظهار کرد: با توجه به مشکلات زیست‌محیطی هامون‌ها، موضوع تعیین حقابه برای احیای محیط‌زیست هامون‌ها در دستور کار قرار گرفته واین موضوع در سطح مقامات عالی ۲کشور در دست بررسی و پیگیری است.
در هر حال به نظر می رسد دولتمردان افغانستان بازهم به رسم همیشه قول برقراری حق آبه تالاب هامون را داده اند، حق آبه های که عدم تحقق آن روزهای سیستان را سیاه کرده است.
نظر به سوابق اقای دکتر دهمرده در دانشگاه که با ایجاد دبیرستان دانشگاه وپرورش نخبان استان باعث شکوفایی جوانان ما گردیده جا دارد انان نیز در این برهه باکمک به ایشان دین خویش را به این مردم واستان ادا نمایند خدمات دیگر ایشان در سمت استاندار سیستان وبلوچستان وکرمان وخرم اباد که کاملا بی ریا وبر همه روشن است. و واقعیت این موضوع را باید از شهروندان کرمانی وخرم ابادی شنید ایشان جزومعدود کسانی هستند که بی ریا دنبال حل مسائل معضلات زابل میباشد جا دارد مردم بدور از هر گونه تمایلات قومی وقبیله ای سیاسی ایشان وسایر نماینده گان محترم را پشتیبانی ویاری فرمایند