گندمـــ پرس : وقتی 12 خرداد امسال طوفان کم سابقهای در پایتخت اتفاق افتاد خیلیها خسارتهای ناشی از این پدیده را متوجه هواشناسی دانستند ولی 9 ماه بعد (2و3 اسفند)، در حالی که هواشناسی از سه روز قبل، وزش طوفان کمسابقه و بروز سیلاب را در جنوبشرق پیشبینی کرده بود، باز هم برخی دستگاهها غافلگیر شده و خسارات جانی و مالی بر جای ماند.
منطقه سیستانوبلوچستان، درست صبح روز پنج شنبه گذشته اداره کل هواشناسی سیستانوبلوچستان در اخطاریه شماره 20 خود که چهار بند داشت، خطاب به استاندار و دستگاههای امدادی سیستانوبلوچستان نوشت: «از روز جمعه تا یکشنبه به ویژه طی روز شنبه در زاهدان، محور نصرت آباد- بم و نواحی مرکزی، جنوبی و شمالی استان وزش باد شدید همراه با طوفان گرد و خاک و کاهش شدید شعاع دید رخ خواهد داد و اختلال در تردد جادهای و ترافیک هوایی محتمل است، بیشینه سرعت وزش باد به حدود 100 کیلومتر در ساعت خواهد رسید و احتمال خسارت نیز وجود خواهد داشت».
پیشبینی هواشناسی با دقت 100 درصد در روز شنبه اتفاق افتاد و بر اساس گزارشهای رسمی سرعت باد در زاهدان به 100کیلومتر در ساعت رسید و شعاع دید آنقدر کاهش یافت که سب مسدود شدن محور نصرت آباد- بم و لغو هشت پرواز فرودگاه بینالمللی زاهدان شد. علاوه بر این خسارتهای گستردهای برای شبکه برق، فضای سبز شهری و برخی اماکن عمومی و خصوصی نیز ایجاد شد.
بعد ازظهر شنبه، کارشناس هواشناسی اعلام کرد: توفان امروز زاهدان (شنبه) در 13 سال گذشته بیسابقه بوده و بر اساس اخطاریه قبلی سرعت باد به 100 کیلومتر در ساعت رسید و موجب اختلالات گسترده در بخشهای مختلف شد.
بند دیگر اخطاریه هواشناسی از تقویت سیستم بارشی از اواخر روز شنبه تا دوشنبه این هفته در برخی نواحی شمالی و مرکزی استان خبر میداد که شدت بارش ها در روز یکشنبه (روز گذشته) سبب آبگرفتگی معابر و جاری شدن روان آب میشود. این بند نیز بر اساس اعلام میزان بارشها تا ساعت 20 شامگاه یکشنبه در نقاط مختلف استان اتفاق افتاد به طوریکه بیشترین بارشها در شهرهای مرکزی استان شامل، نصرتآباد با 34 میلیمتر، نوکآباد خاش با 25 میلیمتر، نیکشهر با 20 میلیمتر و شهر زاهدان با 16.5 میلیمتر اتفاق افتاد.
بارش باران در روز گذشته سبب آبگرفتگی معابر مناطق مختلف زاهدان به ویژه بخشهای شمالی و مرکزی شهر شد. زیرگذر خیابان امیرالمومنین دوباره سیلابی شده و خیابانهای معلم، قلنبر، دانشگاه، شریعتی، پهلوانی، باقری، سعدی، آزادی و محله شیرآباد دچار آبگرفتگی شد.
بخشهایی از کانال انتقال آبهای سطحی زاهدان که از بخشهای مختلف محله شیرآباد میگذرد بر اساس روال هر بارندگی، دوباره مشکلاتی را برای ساکنان این منطقه ایجاد کرد. در بارندگی مرداد سال گذشته، علیرضا زاهدای عضو شورای اسلامی وقت زاهدان در گفتوگو با رسانهها اعلام کرده بود: در پی شدت بارشهای دو سال قبل (سال 90) قرار شده موانع اجرای کانال حامل آبهای سطحی منطقه شیرآباد زاهدان برطرف شود که متاسفانه این تاخیر دو ساله امروز سبب ورود آب به بیش از 10 کوچه و بروز خسارت به 400 تا 500 باب خانه در این منطقه شد.
هواشناسی چگونه با دقت 100 درصد توفان و سیلاب را پیشبینی کرد؟
محمدرضا امیر مرادی در گفتوگو با خبرنگار ما در پاسخ به اینکه «چگونه شما پیشبینی وضع هوا را با دقت 100 درصد انجام دادید» اظهار کرد: پیشرفتهای علمی هواشناسی استان نسبت به گذشته خیلی فرق کرده است، ما در اداره پیشبینی از نیروهای باتجربه، زبده و کارآمد استفاده میکنیم و در تجهیزات و دریافت دادههای خام نیز موفقتر شدهایم. منظور از دادههای هواشناسی، همان گزارش پارامترهای جوی نظیر دما، فشار، سمت و سرعت باد است که از ایستگاههای مختلف سطح استان به مجموعه پیشبینی گزارش میشود، هر چه این دادهها بهتر و واقعیتر باشد کارشناسیهای صورت گرفته در پیشبینیها فنیتر و دقیقتر خواهد بود.
وی در ادامه افزود: در اخطاریههای جوی، آنچه وظیفه ما بوده است را انجام دادهایم و امیدواریم بقیه هم در انجام وظایفشان موفق باشند.
به گفته کارشناسان پیشبینی، پیشبینی وضع هوا با دقت 100 درصد کار آسانی نیست و تجهیزات، تجربه، دانش و تخصص نیاز دارد.
سیلاب روز گذشته، جان دو نفر را گرفت
اما با وجود پیشبینی دقیق هواشناسی، خسارات زیادی ناشی از پدیدههای دو روز گذشته بر جای ماند.
رضا اربابی، مدیرکل مدیریت بحران در گفتوگوی زنده تلویزیونی با مردم، ضمن عذرخواهی از آنها گفت: در جریان بارشهای روز گذشته یک نفر بر اثر ر یزش ساختمان در زاهدان و بخشدار لاشار نیکشهر در اثر سرکشی به مناطق حادثه دیده کشته شدند، علاوه بر این 20 خانه در شهرستان نصرتآباد بین 50 تا 100 درصد تخریب شده است.
وی همچنین از مسدود شدن سه محور مواصلاتی، بنت- نیکشهر، دلگان- بزمان و دلگان- ایرانشهر به دلیل طغیان رودخانههای محلی خبر داد و افزود: 60 نیروی امدادی هلالاحمر و 58 دستگاه ماشینآلات امدادی سنگین و نیمه سنگین راهداری در محورهای مواصلاتی استان به حالت آمادهباش در آمده و همه اقدامات لازم برای شرایط بحران پیشبینی شده است.
طوفان گرد و غبار روز شنبه که با سرعت 100 کیلومتر در ساعت میزان ذرات معلق در هوا را در شهر زاهدان به 3800 میکروگرم بر مترمکعب یعنی 25 برابر حد مجاز رساند نیز خسارات زیادی بر جای گذاشت.
این طوفان علیرغم اینکه از اوایل صبح شروع شده، و شرایط تا قبل از ظهر از حد بحران نیز گذشته بود اما جلسه ستاد مدیریت بحران با تاخیری چند ساعته تشکیل شد. در این جلسه که پس از ساعت 12 پایان یافت، مدارس ابتدایی در نوبت عصر در حالی تعطیل اعلام شد که دانشآموزان در شرایط بحرانی به مدرسه رفته بودند.
طوفان شدید برق مناطق مختلف زاهدان را در ساعات زیادی از روز و شب شنبه این هفته قطع کرده و میرجاوه را نیز در یک خاموشی 10 ساعته فرو برد. قطعی برق در ظهر شنبه چراغهای راهنمایی و رانندگی را از کار انداخت و اختلال گسترده در برخی چهارراههای شهر ایجاد کرد.
بر اساس اعلام معاونت خدمات شهر، شهرداری زاهدان 120 درخت در مناطق مختلف شهر زاهدان قطع شد و همچنین تصادف زیادی در خیابانهای مختلف شهر اتفاق افتاد که منجر به زخمی شدن تعدادی از شهروندان زاهدانی شد.
قطع تیرهای چراغ برق و دکلها روشنایی میادین و همچنین آسیب وارد شدن به تعدادی از ساختمانهای در حال ساخت نیز از جمله خسارات گزارش شده طوفان بوده است.
آیا زاهدان آمادگی مواجهه با بحرانهای پیشبینی نشده را دارد؟
اما با وجود پیشبینی بحران این هفته از روزها قبل، باز هم خسارات غیرقابل جبرانی در زاهدان بر جای ماند. خساراتی که جان یک دو را گرفت و به بخشهای مختلفی در شهر آسیب وارد کرد.
مدیریت بحران در این هفته حتی در تعطیلی مدراس نیز انفعالی عمل کرد و با تاخیر چند ساعته، جان هزاران دانش آموز و خانوادههای آنها در شرایط بحرانی طوفان، در معرض خطر قرار داد.
با این حال اما مشخص نیست در بحرانهای غیرقابل پیشبینی وضعیت زاهدان و استان سیستانوبلوچستان چگونه خواهد بود؟
ایسنا