توسط : گندم پرس: با هماهنگی سازمان مردم نهاد (سمن) حامیان آبادانی سیستان، بعداز ظهر جمعه هفتم خردادماه ۹۵ بهمراه تعدادی از فعالان و همکاران رسانه ای در معیت گروهی از دانشجویان علاقه‌مند در قالب تور یکروزه آموزشی فرهنگی توفیق داشتم از بخشهایی از مزارع تحقیقاتی و طرحهای پژوهشی دانشگاه زابل واقع در مرکز تحقیقاتی و پژوهشی حضرت بقیه الله الاعظم بازدید کنیم، هر بیننده منصفی با نگاهی گذرا به این مرکز به این حقیقت اعتراف می کند که متخصصین متعهد دانشگاهی و فرزندان دلسوز سیستان ثابت کرده‌اند که ما می‌توانیم، و بر این باورند که خواستن توانستن است.
و همانطورکه شن زارها و شوره زارهای بی آب و علف حاشیه جنوب شرقی کویر را به گلستانی مصفا و بوستانی دلگشا تبدیل کرده اند اگر در قید و بند محدودیتهای موجود محصور نباشند می توانند همه جای سیستان عزیز را آباد و سرسبز نمایند.
ماحصل مشاهدات گروه و توضیحات جناب آقای دکتر قزاق تقدیم دوستداران و علاقه مندان در ادامه می گردد:
شرکت کنندگان در تور ابتدا از مرکز پرورش گیاهان زینتی و آپارتمانی بازدید نموده و با نحوه نگهداری و آبیاری این گیاهان که به شیوه های مه پاش و قطره ای تغذیه میشوند آشنا شدند.
دکتر قزاق با توضیح اینکه بهتر بود به جای عصر روز جمعه این تور در عصر یکی از روزهای اداری برگزار می شد که کارشناسان مستقر در پژوهشگاه هرکدامشان در بخشهای مختلف توضیحات لازم را ارائه می داند.
وی با اشاره به فضای مفرح و دل انگیز ایجاد شده در مجاورت مرکز پرورش گیاهان زینتی و آپارتمانی تاکید کرد: به لحاظ جغرافیایی و اقلیمی هیچ گونه تفاوتی بین این نقطه و جای جای منطقه سیستان وجود ندارد و اطمینان داشته باشید همینطور که کشت گیاهان و درختان در اینجا با موفقیت انجام شده در سایر بخشهای منطقه سیستان و مخصوصا شهر زابل هم با موفقیت انجام خواهد شد.
بازدیدکنندگان در ادامه جهت استراحتی کوتاه در سالن همایش های مرکز تحقیقات پژوهشگاه دانشگاه زابل مورد پذیرائی قرار گرفتند.
بازدید از مزارع تحقیقاتی و پژوهشی دانشگاه زابل یکی از پروژه های منحصربفرد با قابلیت الگوبرداری و ترویج است که متقاضیان اشتغالزایی می توانند با مراجعه به کارشناسان مستقر در دانشگاه زابل در این خصوص اطلاعات جامع تری کسب کنند.
به گفته آقای دکتر قزاق، طی صورت گرفته بیش از ۲۰۰ گونه گیاهی در منطقه سیستان مورد تحقیق قرار گرفته‌اند که از این تعداد، بیش از ۱۶۰ گونه گیاهی با شرایط آب‌وهوایی منطقه سیستان که یک شرایط سختی است، سازگاری داشته‌اند.
دکتر قزاق در ادامه گفت : گیاهان دارویی که در این منطقه کشت میشوند، اغلب ارزش اقتصادی خوبی برای مردم منطقه دارند بگونه‌ای که اگر مردم به کشت این گیاهان مشغول شوند شاهد درآمدزایی بسیار خوبی خواهند بود.
وی افزود: گیاه رزماری (خارمریم) ارزش دارویی بسیار زیادی دارد که برای بسیاری از مسمویت‌های کبدی موثر بوده و داروهای زیادی از آن در بازار وجود دارد.
دکتر قزاق همچنین با ذکر نام نعناع فلفلی و آلوئه ورا و چای ترش و چند نمونه دیگر از گونه های متنوع گیاهان داروئی خاطرنشان کرد: نمونه گیاهان دارویی که در منطقه سیستان می‌روید در جاهای دیگر کشور هم کشت میشود اما ماده موثره آنها در این منطقه بیشتر است.
وی کشت گیاهان دارویی با توجه به محدودیت آبی که منطقه سیستان وجود دارد، را یک اولویت برای منطقه سیستان خواند و گفت: از برتریها و مزیتهای کشت گیاهان این است که نیاز به آبیاری فراوان نداشته و با میزان آب کم هم به راحتی کشت میشود،
قزاق تشویق مردم به کشت گونه های گیاهی داروئی بعد از تکمیل عملیات انتقال آب به وسیله لوله به مزارع کشاورزی را از جمله سیاستهای مرکز تحقیقات پژوهشی کشاورزی دانشگاه زابل برشمرد و افزود: قطعا با اجرایی شدن این طرح، بسیاری از کشاورزان منطقه به جای کشت گندم و جو که نیاز به آب زیادی دارند، به کشت این گونه‌های گیاهی روی می‌آورند زیرا در حین ابنکه میزان اشتغالزایی بالایی داشته و هم از نظر اقتصادی برای مردم منبع درآمد خوبی به شمار می‌رود.
دکتر قزاق همچنین گفت : گیاهان داروئی تولید شده پس از جمع آوری جهت اسانس گیری به کارخانه باریج اسانس سمنان ارسال میشود.
و چنانچه روزی بهره‌برداری این محصولات به انبوه برسد میتوان با ساخت کارخانه دانش بنیان باریج اسانس گام موثری در اشتغال پایدار برداشت.
با هدایت و راهنمائی آقای دکتر قزاق افراد از مزارع ۳۰۰ هکتاری انگور یاقوتی نیز بازدید کردند دکتر قزاق با یادآوری این نکته مهم که عناصر تشکیل دهنده جنس خاک در این مزارع به گونه ای بود که کشت گیاهان و نهال های مورد نظر امکان پذیر نبود و پس از جابجائی خاک این باغها احداث و با آبیاری قطره ای تغذیه می شوند.
وی با توجه به سود آوری قابل توجه انگور یاقوتی به عنوان زودرس ترین انگور ایران این خصوصیت را بهترین مزیت برای انگور یاقوتی برشمرد و گفت این دانشگاه در مورد انتقال دانش لازم و تجارب علمی با متقاضیان اشتغالزایی آمادگی خود را اعلام می کند،
قزاق با یادآوری این مهم که تمامی موارد فوق در شرایط ۱۸ ساله خشکسالی احداث گردیده‌است و طوری طراحی شده است که نیازی به آبیاری سنتی و فراوان ندارد.
آقای دکتر قزاق که در نبود کارشناسان بخشهای متعدد پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل به خوبی و ناخواسته مسئولیت راهنمای تور را عهده دار شده بود. در خصوص واحد پرورش شترمرغ پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل گفت: در این واحد سالانه صدها قطعه شترمرغ با روشی کاملا نوین و مکانیزه پرورش داده می شوند و پس از آن به بازار مصرف عرضه میشوند وی سازگاری این حیوان با اقلیم گرم و خشک و توانائی تحمل گرما تا ۶۰ سانتیگراد و برودت هوا تا ۳۰- سانتیگراد و همچنین خوراک ارزان و قابل دسترس و همه چیز خوار بودن را از مزیتهای منحصربفرد شترمرغ برشمرد و تاکید کرد علیرغم اینکه انسان در نژاد اکثر قریب به اتفاق حیوانات تغییرات اصلاح نژادی انجام داده‌است، اما شترمرغ یکی از گونه های جانوری مقاومی است جز در موارد معدود که تغییرات اصلاح نژادی حاصل دست انسان در آن موثر نبوده است.
این استاد دانشگاه گفت: یک گله استاندارد شترمرغ شامل چهار قطعه شترمرغ یعنی یک نر و سه ماده می باشد، و شترمرغ ماده در طول یک سال حدود چهل و پنج تا پنجاه و پنج تخم می گذارد و در بین هر سیکل چهار یا پنج روزه یک یا دو روز تخم نمی گذارد یک شترمرغ در سن هجده ماهگی آماده ذبح می‌باشد و حدود چهل کیلوگرم گوشت خالص دارد وی در این خصوص افزود درصد چربی گوشت شترمرغ نسبت به گوشت قرمز بسیار کم و سرشار از پروتئین و در حد گوشت مرغ و ماهی است.
دکتر قزاق درخصوص زاد و ولد و تکثیر شترمرغ نیز گفت: یک شترمرغ ۱۴۰ تا ۱۵۰ روزه در سن پنج ماهگی به بلوغ جسمی می رسد و در هفت ماهگی آماده تخم گذاری می شود. وی وزن هر تخم شترمرغ را ۱۳۰۰ تا ۱۸۰۰ گرم وزن جوجه یک روزه را ۷۰۰ تا ۱۲۰۰ گرم خواند و افزود: یک شترمرغ بالغ بین ۹۰ تا ۱۱۰ کیلوگرم گوشت دارد
دکتر قزاق در خصوص چگونگی تمایز و تشخیص نر و ماده بودن شترمرغها افزود: شترمرغ نر پرهای سیاهی دارد و انتهای پرها و بال‌های آن سفید است ولی پرهای شترمرغ ماده قهوه‌ای رنگ است. سر و گردن شترمرغ بدون پر و طاس است. در طبیعت این پرنده علفخوار در مناطقی از آمریکا استرالیا و افریقا در بین گله‌های پستانداران همچون گورخر و گاومیش و کل یال‌دار به صورت گروهی به سر می‌برد.
خبرنگار افتخاری گندم پرس – حسین قدس نیا
