شهرگندمــــ : پیشینه ی سفال در سیستان به 5هزار سال قبل یعنی تمدن شهر سوخته باز می گردد.ظروف سفالی به جهت استفاده در زندگی روزمره یکی از نیازهای اولیه بشر بوده که در طول دوره های مختلف تاریخ تغییراتی در آن صورت گرفته است.در یافته های شهر سوخته تعداد شگفت آوری سفال در طرحها،اندازه ها ونقش های متفاوت یافت شده که نشانگر وجود صنعت بزرگ سفالگری در آن دوران بوده است که نمونه های اعجاب انگیزی از سفال یافت شده این امر را به وضوح نمایانگر می سازد.
ظروف سفالی شهر سوخته به شکلهای مختلف تهیه می شده واز جمله این ظروف سفالی:لیوان،ساغر،جام،انواع کاسه ها،بشقاب، انواع خمره های بزرگ وکوچک و….می باشند.
سفال شهر سوخته به سه گروه نخودی،خاکستری وگاهی سفال قرمز رنگ نیز دیده می شود.
در سیستان تا سال های گذشته محله های سفالگران با کوره های مخصوصشان وجود داشته که به مرور زمان از بین رفته است.ولی امروزه با آموزشهای صنایع دستی وتولید صنعتگران در نقاط مختلف استان سعی وتلاش در احیا وزنده کردن این هنر اصیل وبا ارزش را داریم.
نکته:معاونت صنایع دستی استان سیستان وبلوچستان برنامه ریزی هایی در راستای احیاء هنر سفالگری انجام داده است که یکی از این برنامه ها راه اندازی خانه صنایع دستی واقع در خیابان شریعتی (خانه ابویی)است.یکی از کارگاه های تولیدی واقع در خانه صنایع دستی کارگاه تولید سفال است که در آن ساخت انواع سفال ها با طرح های بومی سیستان وبلوچستان انجام می شود.
یادداشت : سیده مائده موسوی
کار شناس صنایع دستی
چرا از سفال یااز کچل گران سیستان هیچ هنری باقی نمانده.آیا می دانید تنور خشت تراش سیستان که نان رستم یا نان دیوکش سیستانی طبخ می شد منقرض شده و چند نفر درسیستان به این شغل پردرآمد اشتغال دارند آیا می دانید شش یا هفت رنگ خاک سفال در شهر سوخته شناسائی شده که در دنیا یکجا پیدا نمی کنی اما تاکنون برای آموزش سفالگری سه دستگاه دولتی و دانشگاههاازجمله خود صنایع دستی خاک سفال از همدان می خریده! این نشان می دهد ما همه علاقه به نمایش پیدا کرده ایم نه ایجادو حمایت از مشاغل .از آقای دشتی آن کارخانه دار سفال و الگو زحمتکش یزدی در شهر سوخته همیشه تجربه و هنر یاد می گیرم. سفال کلپورگان که امروز بین المللی شده از همت آن مدیری است که در اول انقلاب با تامین اعتبار و خرید و شکستن سفالهای ناقص و ضعیف در بیابان و اصلاح باور مردم منطقه را تشویق به بهبود تولید سفال کرد من و ما که به عدم قبول مسئولیت اجتماعی عادت کرده ایم برای احیاء سفال چه کرده ایم. جز آنکه استهزاء به شغل و طعنه به یکدیگر زده ایم
اگه این قدمت وتمدن وآثار باستانی سیستان رو جاههای دیگه میداشتن چه تبلیغ واستفاده ای که نمیکردن ولی افسوس که ما داریم و انگار نه انگار که داریم.