گندم پرس : مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در سال ۹۴ را ۱۱ درصد اعلام کرد که نسبت به سال ۹۳ (۱۰.۶ درصد ) معادل ۴ دهم درصد افزایش نشان میدهد.
براساس نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در سال ۱۳۹۴ که مرکز آمار ایران منتشر کرده در سال گذشته معادل ۳۸.۲ درصد جمعیت ۱۰ سال سن و بیشتر از نظر اقتصادی فعال بودهاند؛ یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفتهاند.
از نخستین روزهای روی کارآمدن دولت تدبیر و امید در تابستان ۹۲ تاکنون مباحث فراوانی از سوی رئیس جمهور و اعضای کابینه تدبیر و امید پیرامون بحران بیکاری جوانان و لزوم اجرای طرحهای فوری در این باره مطرح شد و به دفعات از سوی حسن روحانی رئیس جمهور درباره بیکاری جوانان هشدار داده شد.
مقامات دولتی می گویند بیکاری بزرگترین مشکل داخلی کشور است و تمام تلاش خود را برای حل این معضل انجام می دهند. علاوه بر این، یکی از مهم ترین وعده های رئیس جمهور به جوانان رفع بیکاری و ایجاد فضای اشتغال برای همه بوده است.
وقتی غول بیکاری قد می کشد
علاوه بر رئیس جمهور، بسیاری دیگر از مقامات ارشد دولتی نیز درباره بیکاری بزرگ در کشور سخن گفتند و روحانی در اولین گزارش ۱۰۰ روزه عملکرد اقتصادی دولت که در سال ابتدایی فعالیت دولت تدبیر و امید ارائه شد، یکی از مهمترین اولویتهای کاری دولت را پرداختن به مسئله بیکاری جوانان اعلام کرد.
کارشناسان می گویند قطار اقتصاد ایران و بازار کار توان سوار کردن همه مسافران جدید در جستجوی شغل را ندارد و از آنسو حتی در مواقعی مجبور می شود هزاران نفر از مسافران خود را پیاده کند. موضوع ریزش نیروی کار در سال های گذشته به دلایل مشکلات نقدینگی، سوء مدیریت، واردات بی رویه، قوانین یکباره دولتها و … به معضل جدیدی برای بازار کار کشور تبدیل شده است.
بسیاری از مشاغل موجود از پایداری کافی برخوردار نیستند و نبود امنیت سرمایه گذاری باعث ترسو شدن کارفرمایان و سرمایه گذران شده و ناامیدی از آینده آنقدر بر فعالیتهای اقتصادی سایه افکنده که حتی بنگاههای بزرگی که ممکن است چند دهه از فعالیت آنها گذشته باشد را مجبور کرده تا با نیروهای خود ماه به ماه و یا به صورت فصلی قرارداد همکاری امضا کنند و به اصطلاح «دست به عصا» حرکت کنند.
با این وجود، هزاران جوان هر ساله وارد دانشگاه و از آنسو هزاران نفر دیگر نیز فارغ التحصیل می شوند. آنها به امید یافتن کار بهتر و شرایط مناسب شغلی و اجتماعی پا در این راه نهاده اند و حالا به یکباره به درهای بسته و چهره خشن بیکاری برخورد می کنند. متاسفانه معضل بیکاری جوانان باعث شده تا درصد بسیار زیادی از جوانان پس از دوران تحصیلی خود، مدتها در جستجوی کار باشند و امکان دریافت یک پذیرش شغلی را نداشته باشند و این موضوع مساوی است با هدر رفتن سرمایه انسانی کشور.
دولت تدبیر و امید که از مردادماه سال ۹۲ فعالیت رسمی خود را آغاز کرده است، در ابتدای کار، فعالیت خود را با ارائه گزارشی جنجالی از عملکرد اشتغالی دولتهای نهم و دهم آغاز کرد و رئیس جمهور و مشاوران وی اعلام کردند در فاصله سالهای ۸۴ تا ۹۲ سالیانه تنها ۱۴ هزار فرصت شغلی ایجاد شده و این دولت قصد دارد اقدامات اساسی را برای اشتغال زایی انجام دهد.
۷۳۰ هزار نفر با مدرک فوقلیسانس و دکترا خانهنشین هستند
آمارهای مرکز آمار در حالی مطرح میشود که طی روزهای اخیر نوبخت سخنگوی دولت اعلام کرد، از ۸۲۷ هزار نفر نیروی جویای کار در سال گذشته حدود ۶۰۰ هزار نفر مشغول کار شدند که طبق آمار وزارت کار، در حال حاضر ۷۳۰ هزار نفر با مدرک فوق لیسانس و دکترا خانهنشین هستند.
آمارهای اشتغالزایی در دولت یازدهم رنگ و بوی خوبی ندارد، تا جایی که مطابق آمارهای وزارت کار در حال حاضر حدود ۷۳۰ هزار نفر با داشتن مدرک فوقلیسانس و دکترا بیکار هستند. این یک نمونه از وضعیت نابهسامان بازار کار است.
وزارت کار در گزارش خود از وضعیت بازار کار کشور در دوره ۹ ساله ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۳، آمارهای جالبی را ارائه کرده است. مطابق این گزارش تعداد غیرفعالان اقتصادی کشور در سال ۸۴ به میزان ۳۳ میلیون و ۴۶۹ هزار نفر بوده، این تعداد در سال ۹۳ به ۴۰ میلیون و ۱۹۸ هزار نفر افزایش یافته است. از سویی، تعداد بیکاران از ۲ میلیون و ۶۷۴ هزار نفر به ۲ میلیون و ۵۱۴ هزار نفر رسیده است.
همچنین تعداد جمعیت باسواد غیرفعال اقتصادی در سال ۸۴ به میزان ۲۷ میلیون و ۴۷۷ هزار نفر بوده که این تعداد با افزایش نسبتاً بالایی به ۳۳ میلیون و ۲۵۶ هزار نفر در سال گذشته رسیده است؛ بنابراین در یک دوره ۹ ساله بر تعداد جمعیت غیرفعال اقتصادی کشور که اتفاقاً در سن کار هم قرار دارند، ۵ میلیون و ۷۷۸ هزار و ۴۶۰ نفر افزوده شده است.
آمار وزارت کار:۷۳۰ هزار دکتر بیکار در کشور
براساس آمار وزارت کار؛ در سال ۱۳۸۴ تعداد ۲میلیون و ۱۱۵هزار نفر دارای تحصیلات فوقدیپلم و لیسانس بودند که بعد از فراغت از تحصیل به جای فعالیت در بازار کار، همچنان در صف بیکاران هستند. این تعداد در سال ۹۳ به میزان ۵ میلیون و ۲۱۲ هزار نفر تنها در این دو گروه فارغالتحصیل افزایش یافته است.
مطابق این گزارش، تعداد ۶۰۱ هزار نفر با مدرک فوقلیسانس و دکتری حرفهای و تخصصی، غیرفعال هستند. اگر تعداد افرای بیکار دارای مدرک بالاتر از فوقلیسانس را به ۶۰۱ هزار بیکار (فوقلیسانس و دکتری حرفهای و تخصصی) اضافه کنیم، حدود ۷۳۰ هزار نفر دکتری خانهنشین داریم.
در مقابل این آمار، در دوره ۸۴ تا ۹۳ تعداد ۷۸۷هزار نفر نیز با مدرک فوقلیسانس و دکتری تخصصی و حرفهای موفق به ورود به بازار کار شدهاند؛ بنابراین تصور اینکه بعد از پایان تحصیلات، اشتغال در بازار کارکشور مهیا است، خیال نادرستی است.
اما در مقابل این وضعیت صحبتهای روز سهشنبه سخنگوی دولت به گونهای است که انگار مشکلی در بازار بلبشوی کار وجود ندارد.
نوبخت در جدیدترین اظهارات خود با اشاره به آمارهای اشتغال در سال ۹۴ گفت: در سال گذشته براساس طرح آمارگیری، نیروی کار کشور با افزایش نرخ مشارکت مواجه شد. به شکلی که نرخ مشارکت نیروی کار از ۳۷.۲ درصد در سال ۹۳ به ۳۸.۲ درصد درسال ۹۴ افزایش یافت.
نوبخت ادامه داد: جمعیت فعال کشور نیز از ۲۳ میلیون نفر در این سال به حدود ۲۴ میلیون نفر افزایش یافت و حدود ۶۶۷ هزار نفر به جمعیت شاغل اضافه شد و جمعیت شاغل کشور به حدود ۲۱ میلیون و ۹۷۲ هزار نفر رسید.
رشد بیکاری
وی به جمعیت بیکاران کشور نیز گفت: در سال گذشته جمعیت بیکاران کشور از دو میلیون و ۵۱۴ هزار نفر به حدود دو میلیون و ۷۲۹ هزار نفر رسید و جمعیت شاغلی که در بخشهای مختلف به اشتغال رسیدند در بخشهای مختلف کشاورزی و خدمات جذب شدند و جذب بخش صنعت از سایر بخشها کمتر بود. سخنگوی دولت تصریح کرد: با توجه به اینکه در سال گذشته ۸۲۷ هزار نفر نیروی جدید وارد بازار کار شدند حدود ۶۰۰ هزار نفر توانستند موفق به اشتغال شدند.
با آمارهای مذکور میتوان این نتیجه را گرفت، در میان شاخصهای کلان اقتصادی، بیکاری از جمله مواردی است که در دولت روحانی بهبودی نداشته است تا جایی که آمارها نشان میدهد که در دولت یازدهم نرخ بیکاری در کشور افزایش یافته است./عصرهامون