گندم پرس : با سیلاب چند وقت اخیر رودخانه هیرمند به سبب بارش‌های کم‌سابقه در افغانستان، زوایای پنهان لایروبی نشدن برخی رودخانه‌های محلی نیمه‌خشک شده و خطری که از کنار گوش نیم میلیون نفر از ساکنین سیستان گذشت، آشکارتر شد.
علی اوسط هاشمی، استاندار سیستان و بلوچستان نیز در همان روزهای نخست ورود سیلاب با اعلام اینکه نیم میلیون نفر در معرض سیلاب قرار دارند، توضیح داد: اعضای ستاد بحران استان برای هدایت درست سیلاب در منطقه حضور دارند و سیلاب ورودی به منطقه سیستان در حد نگران‌کننده نیست.
سیلاب اخیر در تعدادی از شهرستان‌های شمالی استان به برخی اراضی کشاورزی، تعدادی منزل مسکونی و چند محور مواصلاتی روستایی خسارت وارد کرده به طوریکه راه و شهرسازی به‌صورت رسمی میزان خسارت‌های حوزه راه‌های مواصلاتی را ۸۰ میلیارد ریال اعلام کرده است.
همچنین اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در جریان سفر اخیر خود به سیستان گفته که ستاد بحران به دولت پیشنهاد داده تا ۱۰۰ میلیارد ریال به منظور کمک به مردم سیل‌زده سیستان در نظر گرفته شود.
سیستان شامل پنج شهرستان زابل، زهک، هیرمند، هامون و نیمروز با جمعیت حدود ۵۰۰ هزار نفر در شمال سیستان و بلوچستان و در انتهای حوضه آبریز رود هیرمند قرار گرفته است. تالاب بین‌المللی هامون نیز در سه شهرستان هیرمند، نیمروز و هامون قرار دارد.
بر اساس گزارش‌های محلی از سیستان، تالاب هامون از سال ۱۳۷۸ به‌طور کامل خشکیده است، یعنی درست ۱۷ سال پیش آخرین باری بوده که تالاب هامون حیات داشته است. از این تاریخ تا سال ۸۴ تقریباً هیچ آبی وارد تالاب نشد اما پس از آن در برخی سال‌ها که افغانستان نمی‌تواند سیلاب‌های ناشی از بارندگی‌های کشورش را کنترل کند، این سیلاب‌ها را از طریق رودخانه هیرمند (رودخانه مشترک بین ایران و افغانستان) و قسمت‌های مشترک تالاب به سمت تالاب هامون روانه می‌کند.
براساس اعلام احمد عاقبت بخیر، عضو ایرانی کمیساریای رود هیرمند (کارگروهی مشترک بین ایران و افغانستان که وظیفه بررسی مسائل آب‌های مرزی در حوزه سیستان و بلوچستان را برعهده دارد) این سیلاب‌ها که در برخی مواقع سبب بروز خسارت به تأسیسات آبی و اراضی کشاورزی در سیستان می‌شود، نه‌تنها نمی‌تواند تعبیری برای اجرای تعهدات افغانستان در قبال پرداخت حق‌آبه رودخانه مشترک هیرمند قلمداد شود بلکه هیچ نقشی در آبگیری و حیات تالاب هامون نیز نداشته است.
وی پیش‌تر درباره این سیلاب‌ها به ایسنا گفته بود: این سیلاب به درد کشاورزی هم نمی‌خورد، چون در فصلی که رودخانه باید آب داشته باشد، آب ندارد و به امید سیلاب هم نمی‌توان کشاورزی کرد، مردم ایران در حوضه آبریز رودخانه هیرمند به امید جاری شدن به‌موقع آب تمام زندگی خودشان را در مزرعه هزینه می‌کنند ولی آبی در کار نیست و همواره خسارت می‌بینند.
عاقبت بخیر افزود: افغانستان برخلاف معاهده تقسیم آب، سیلاب‌ها را به‌عنوان حق‌آبه قلمداد می‌کند ولی این برخلاف اصل معاهده است. براساس جدول ماهانه معاهده، افغانستان باید آب را از سد کجکی رهاسازی کند، ولی در ۱۶ سال اخیر این کشور سیلاب‌های غیرقابل‌کنترل حوضه ارغنداب را که ارتباطی به سد کجکی و معاهده ندارد، به ایران داده است./خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)
